Dat de wereld om zeep is, dat wisten we al. Het slechte nieuws komt met bakken uit de lucht vallen, en als we het niet aan den lijve ondervinden dan duwen anderen het wel door onze ramen, deuren en televisie naar binnen. Gelukkig zijn er af en toe tegenbewegingen. Mensen die aangeven dat het nog niet te laat is, dat we met een klein beetje moeite een groot verschil kunnen maken. Meestal zijn dat lokale initiatieven. Zo zorgde één straatfeest in mijn multiculturele buurt ervoor dat vreemde gezichten een naam kregen, dat de grimmige sfeer een stuk relaxter werd en dat we nu bij elkaar aankloppen om te praten in plaats van de politie te bellen.
Soms reiken de acties verder, zoals de recente persoonlijke inspanningen voor vluchtelingen en de toenemende gezamenlijke inzet voor het milieu. En slechts heel af en toe is er ook op het scherm iets te zien waar een mens niet meteen ongelofelijk moedeloos van wordt. Neem nu Radio Gaga. Het Canvas-programma brengt portretten van mensen voor wie het leven geen feest is – mensen met een verslaving, een handicap, een psychische stoornis. Twee pintjesdrinkende vrienden leveren ‘troost in het tranendal’: ze luisteren en leven overduidelijk mee, maar tegelijk wuiven ze de spanning weg door tongue-in-cheek-radio te maken. Een lach en een traan, zoals het leven zelf. Geen doekje voor het bloeden maar echte verhalen van echte mensen, verhalen die niet één maar heel veel punten duidelijk maken: dat het elk van ons kan overkomen / dat mensen sterker en moediger zijn dan ze zelf denken / dat er ondanks alles nog mooie momenten mogelijk zijn / dat muziek meer teweegbrengt dan welke minister ook / dat een beetje begrip tonen en zorg dragen voor elkaar een groot verschil kan maken.
Dus, beste Bert Bultinck, neem het vooral niet persoonlijk (het is tenslotte al de tweede keer dat ik het openlijk oneens met u ben) maar uw betoog in DS Weekblad van 26 september is flink verzuurd. Als ik uw woorden zo bekijk (‘de ellende wordt opgezocht (…) maar elk drama moet met een glimlach eindigen’ – ‘slim geregisseerde menselijkheid’ – ‘zotjes, toch’ –‘laat niemand denken dat je hier een glimp kunt opvangen van wat het betekent om psychotisch te zijn’) dan lijkt de mens als geboren zondaar voor u de enige echte waarheid. Er mag niet gelachen worden met een psychose, het mag niet menselijk worden, zelfs niet als de patiënt in kwestie de mooie kanten benadrukt en oprecht houdt van haar hallucinaties in goud met een rode ruit. Blijven lachen of een traan wegpinken met een borst vol liefde mag niet. Niet in deze wereld. Niet in deze ellendige tijden vol losers en economische verliezen. Zelfs geen drie minuten lang op ‘ik hou van jou’ van Dana Winner. Beste Bert, zullen we dan maar meteen de laatste cultuursubsidies en zorginspanningen afschaffen en ons collectief in de afgrond storten?
a little bit of soap 